Cofinanciering Edese opgaven

Bij de Programmabegroting 2021-2024 is de Reserve Cofinanciering Edese Opgaven ingericht om extra middelen te genereren voor het realiseren van urgente opgaven. Deze opgaven zijn vaak eveneens provinciale en landelijke opgaven, waar andere partijen en overheden in willen investeren. Voorwaarde is vaak dat de gemeente zelf ook geld beschikbaar stelt. Door de reserve in te zetten kunnen relevante investeringen met een onrendabele top tóch van de grond komen of halen we cofinanciering van projecten, impulsen en investeringen van andere overheden binnen. Dit betekent dat we meer kunnen bereiken op de opgaven waar we voor staan.

In 2022 hebben we een toename gezien van het aantal projecten waarvoor een beroep is gedaan op de Reserve Cofinanciering Edese Opgaven. Naast de eerder toegekende projecten zijn in 2022 vier projecten door het college toegekend. Daarnaast heeft de raad bij de Programmabegroting 2023-2026 ingestemd met de volgende onttrekkingen aan de Reserve Cofinanciering Ede:

• € 3,0 miljoen voor de eerste storting in de Bestemmingsreserve Fonds Woningbouw,
• € 1,9 miljoen (aanvullend) voor Gebiedsontwikkeling De Ginkel
• € 0,6 miljoen voor Opgave Landelijk Gebied

Omdat met laatstgenoemde projecten meer dan 25% van de totale Reserve Cofinanciering Edese Opgaven in één boekjaar zou worden toegekend zijn deze conform de afgesproken spelregels voorgelegd aan de raad. De spelregels zijn door de raad vastgesteld op 1 juli 2021 in het Investeringskader Reserve Cofinanciering Edese Opgaven.

De eindstand van de reserve komt per 31 december 2022 uit op € 8,6 miljoen. Hiermee is de stand € 100.000 hoger dan de stand op 1 januari 2022. De mutatie is opgebouwd uit een, begrote, toevoeging van € 1 miljoen en een gerealiseerde onttrekking van ruim € 840.000. Onderstaand een overzicht van de tot nu toe toegekende projecten. Per project is daarbij aangeven wat de realisatie (onttrekking aan de reserve) is geweest in 2022.

Toegekende projecten voorgaande jaren

• Versnelling Woningbouw (realisatie 2022: € 244.000)

In 2021 is € 600.000 beschikbaar gesteld voor versnelling van de woningbouw. In 2022 heeft een realisatie plaatsgevonden van € 244.000. Hiermee resteert nog een reservering van € 356.000 voor het jaar 2023.

• Buiten de lijntjes - GGZ dichtbij (realisatie 2022: € 58.000)

In 2021 is incidenteel € 58.000 toegekend voor het project “buiten de lijntjes”. Dit bedrag is in 2022 volledig uitgekeerd in de vorm van een stimuleringssubsidie. Binnen dit project werken we met onze partners (onder andere De Gelderse Vallei en Menzis) in de regionale geestelijke gezondheidszorg samen. Het doel van de samenwerking is om de zo dicht mogelijk bij de cliënten en hun naasten te organiseren.

Toegekende projecten 2022 (binnen mandaat college)

• Reduceren emissie warmtecentrales (realisatie 2022: € 240.000)

Aan het Warmtebedrijf Ede is een incidentele subsidie van € 300.000 toegekend. Hiermee worden bovenwettelijke maatregelen genomen ter beperking van de uitstoot van stikstofoxiden en totaalstof (waaronder fijnstof). In 2022 is € 240.000 uitgekeerd. Het resterende bedrag van € 60.000 wordt naar verwachting in 2024 uitgekeerd bij de eindbeschikking.

• Toekomstbestendig Kievitsmeent (realisatie 2022: € 0)

Incidenteel is € 100.000 beschikbaar gesteld voor het project toekomstbestendig Kievitsmeent. Realisatie wordt verwacht in 2023.
De ondernemersvereniging, gemeente Ede en de provincie Gelderland werken samen aan het toekomstbestendig maken/houden van het bedrijventerrein Kievitsmeent 1 in Ede. Om met elkaar te komen tot een plan van aanpak (proces) en een uitvoeringsagenda is matchingsgeld nodig voor provinciale subsidies.

• FoodX (realisatie 2022: € 0)

Voor het initiatief FoodX is € 150.000 toegekend. Dit bedrag wordt besteed in de periode 2023-2024. FoodX is een business-to-business 'etalage' waar het Nederlandse bedrijfsleven in agro en food zich kan presenteren aan internationale delegaties. Food-X gaat fungeren als toegangspoort tot nieuwe ideeën, oplossingen en partnerships voor de Nederlandse agri-food sector. Door het organiseren en faciliteren van ontmoetingen tussen partijen worden partnerships gestimuleerd die gericht zijn op innovaties in de agri-food. FoodX organiseert dit vanuit haar locatie op het World Food Center in Ede, maar verbindt nadrukkelijk bedrijven en organisaties uit heel Nederland en ver daarbuiten.

• Regiodeal - Gebiedsontwikkeling De Ginkel (realisatie 2022: € 300.000)

Voor de dekking van de plankosten voor het Gebiedsplan De Ginkel in 2022 en 2023 is € 1,25 miljoen beschikbaar gesteld. De Regiodeal Veluwe is opgebouwd uit vier programmalijnen. Dit project heeft betrekking op programmalijn 2: Bestemmingsmanagement. In deze programmalijn worden “logische toegangspoorten naar de Veluwe" gecreëerd, van waaruit bezoekers als vanzelf de meest gewenste routes kunnen volgen om het gebied te ontdekken. Zo kunnen we de recreatie op de Veluwe bijsturen, congestie op (te) populaire locaties voorkomen en zorgen dat kwetsbare natuur wordt ontzien: bestemmingsmanagement.”.
In aanvulling op bovenstaande middelen is bij de Programmabegroting 2023-2026 besloten een bedrag ter hoogte van € 1,9 miljoen beschikbaar te stellen (zie tweede punt hieronder).

Toegekende projecten 2022 (voorgelegd aan de gemeenteraad bij de Programmabegroting 2023-2026)

• Bestemmingsreserve Fonds Woningbouw (realisatie 2022: € 0)

Er is € 3,0 miljoen toegekend voor de vorming van de Bestemmingsreserve Fonds Woningbouw. Het fonds Woningbouw geeft de mogelijkheid om planvorming voor nieuwe woningbouw te starten en onrendabele toppen af te dekken. Daarnaast investeren we met het fonds in de totstandkoming van een betaalbaar woningprogramma.

• Gebiedsontwikkeling De Ginkel (realisatie 2022: € 0)

In aanvulling op de toekenning “Regiodeal - Gebiedsontwikkeling De Ginkel” is bij de Programmabegroting 2023-2026 aanvullend € 1,9 miljoen beschikbaar gesteld voor de gebiedsontwikkeling De Ginkel. Een raadsbesluit voor dit bedrag was noodzakelijk omdat het bedrag niet meer binnen het mandaat van het college viel. Met de toekenning van de aanvullende bijdrage zijn alle voorziene kosten voor de gebiedsontwikkeling gedekt. Daarmee is de uitvoering van het gebiedsplan verzekerd en is er een formele aanvraag voor de subsidie in het kader van de Regiodeal Veluwe ingediend.

• Opgave landelijk gebied (realisatie 2022: € 0)

Er is € 572.000 beschikbaar gesteld voor de opgave Landelijk Gebied. In het kader van deze opgave zijn drie programma’s in uitvoering: robuuste natuurversterking, landbouwtransitie en inclusieve ruimtelijke inrichting. De middelen cofinanciering worden ingezet om hieraan verder invulling te geven.

Onderstaande tabel toont het aandeel cofinanciering vanuit de Reserve Cofinanciering Edese Opgaven in de toegekende projecten.

Ontwikkelingen meerjarig
De eindstand van de reserve komt per 31 december 2022 uit op € 8,6 miljoen. Rekening houdend met de nog begrote dotatie van € 1 miljoen in 2023 en toekomstige onttrekkingen volgend uit de toegekende projecten, komt het saldo van de reserve per ultimo 2024 uit op € 2,5 miljoen. Van dit bedrag is, zoals in de Programmabegroting 2023-2026 vermeld, maximaal € 1,5 miljoen gereserveerd voor ARTBASE. In 2021 is door de gemeenteraad structureel budget beschikbaar gesteld om de exploitatie van ARTBASE dekkend te krijgen. Daarnaast zijn eenmalige investeringen nodig. Deze vallen, met name vanwege prijsontwikkelingen, hoger uit dan aanvankelijk berekend. We zetten in op eenmalige bijdragen van derden zoals provincie Gelderland, fondsen en sponsoren. In 2023 besluit de gemeenteraad om wel of niet door te gaan met de ARTBASE.