Maatschappelijke voorzieningen

Sport
De sportsector had te kampen met effecten van corona zoals verlies van leden en minder nieuwe aanwas. Voor sport is er in 2022 daarom ingezet op het herstel van de verenigingen na deze crisis. Zo hebben we een aantal herstelregelingen ontwikkeld met onder andere middelen van het Rijk gericht op financiële steun. De energiecrisis heeft het herstel wel weer vertraagd en voor nieuwe vragen gezorgd die vooral in het najaar speelden en in 2023 zullen moeten worden opgelost.
Daarnaast is in het najaar ook extra aandacht besteed aan het aanjagen van nieuwe initiatieven in het kader van het sportakkoord. Haalbaarheidsonderzoeken voor ijsbaan en zwembad zijn afgerond en onderdeel geworden van het nieuwe bestuursakkoord. Ede was gastheer van de opening van het WK volleybal voor vrouwen, waarbij in heel Ede side-events zijn georganiseerd over volleybal.
In 2021 is het plan voor Bewegen, Ontmoeten Sport en Spelen (BOSS) opgeleverd. In 2022 zijn de eerste resultaten zichtbaar van dit plan: in de Klaphekwijk is in samenwerking met de Krajicek Foundation het Kiki Musampa-plein opgeleverd. Een plek waar jong en oud kan sporten, bewegen, spelen en elkaar kunnen ontmoeten.

Cultuur
Ook de cultuursector had te kampen met effecten van corona zoals teruggelopen bezoekersaantallen. En de sector heeft te maken gekregen met hogere kosten door de energiecrisis.
Vanuit het Rijk zijn we tegemoetgekomen met middelen voor Corona. We hebben een derde Covid-steunpakket ontvangen. Deze middelen zijn ingezet voor een derde Covid steun- en herstelregeling en verdeeld binnen de Cultuursector.
Daarnaast is extra prijscompensatie doorgevoerd (eenmalig vanuit de gemeente) als aanvulling op de reeds vastgestelde prijscompensatie, als gevolg van de extra gestegen lonen en prijzen in 2022.
Van het Rijk ontvingen wij eind 2022 een Specifieke Uitkering (SPUK) voor Jongerencultuur; hiermee kunnen we in 2023 met Cultura een programma ontwikkelen vooral gericht op deze groep. Ook is een Specifieke Uitkering voor het Informatieloket Digitale Overheid (SPUK IDO) aangekondigd per 1 januari 2023. Met Cultura wordt hier het beleid gericht op de bibliotheken mee doorontwikkeld en verbreed. Vanaf 1 januari 2023 zal de bibliotheek aan de Molenstraat in Ede op zondagen geopend zijn.
Daarnaast is in 2022 besloten extra te investeren in cultuureducatie. Het gevolg is een nieuwe module klassieke muziek en de mogelijkheid om bestaande modules verder te verdiepen. Tevens heeft Cultura in 2022 een module filmeducatie ontwikkeld en toegevoegd aan het bestaande aanbod cultuureducatie.
Bovendien zijn we er trots op dat we de Cultuurprijs hebben uitgereikt aan Rob de Nijs.

Erfgoed
Na de coronaperiode, met een heropleving van particuliere bouwactiviteiten voor erfgoed, is in 2022 een record gebroken als het gaat om het aantal (ver)bouwplannen aan beschermde monumenten. De commissie ruimtelijke kwaliteit heeft maar liefst 70 monumentenplannen behandeld. Onder andere voor monumenten op de kazerneterreinen en Kop van Deelen zijn veel plannen ingediend. Vanwege wachttijden en prijsstijgingen in de bouw moest bij diverse projecten in de uitvoering naar goedkopere alternatieven worden gezocht. Niettemin kon cultuurhistorie in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen als inspiratiebron worden benut, bijvoorbeeld in de Wethoudersbuurt.
Aangezien het jaarbudget voor de gemeentelijke tegemoetkomingsregeling voor de instandhouding van monumenten al in april uitgeput raakte, was ook in 2022 sprake van een grote overvraag. Het niet meer (kunnen) verlenen van instandhoudingssubsidie zorgde voor tijdrovende bezwaarprocedures. Voor de periode 2023-2026 is dit knelpunt opgelost.
We kregen het afgelopen jaar ook te maken met nieuwe aanwijzingsverzoeken en vragen om naleving van de nieuwe instandhoudingsplicht voor beschermde monumenten.

In 2022 is gewerkt aan de toekomstige Parklaan; dit heeft tot toonaangevende archeologische opgravingen geleid. Aan het onderzoek werkten, onder begeleiding van de gemeente, vele vrijwilligers mee. Bijzonder was dat de landelijke opening van de Open Monumentendag dit jaar in Ede plaatsvond. De pioniersfase van Cultura Erfgoed is voorbij; het samenwerkingsverband leidt tot steeds grotere, gezamenlijke projecten, zoals 100 jaar Enka. Tot slot zijn we in 2022 gestart met een pilot rondom erfgoededucatie voor het voortgezet onderwijs, met als onderwerp: ‘het verzet in de gemeente tijdens WOII’.

Onderwijshuisvesting
In 2022 is besloten om op basis van het Strategisch Huisvestingsplan en het huisvestingsprogramma 2022 de benodigde middelen beschikbaar te stellen voor de vernieuwing en aanpassing van zowel het Marnix (beide gebouwen) als Het Streek (gebouw Bovenbuurtweg) zodat wij bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van Parijs.
De gemeenteraad heeft in 2022 een extra budget (€ 214.000) beschikbaar gesteld voor het verbeteren van het binnenklimaat van de scholen. Wij zijn met de schoolbesturen in gesprek over de besteding en verdeling van deze middelen. In 2023 willen we hierover afspraken maken met de schoolbesturen.