Kwaliteit leefomgeving

Onderhoud openbare ruimte
In 2022 zijn budgetten inzichtelijk gemaakt voor het onderhoud op kwaliteitsniveau B en voor het inlopen van de onderhoudsachterstand. Op basis van deze berekeningen hebben we extra onderhouds- en vervangingsbudget beschikbaar gekregen bij de Programmabegroting 2023-2026. Hiermee wordt de komende jaren volop ingezet om het kwaliteitsniveau onderhoud openbare ruimte op een beter niveau te krijgen en te houden. In 2023 wordt gestart met de actualisatie van de Visie Openbare Ruimte waarmee de raad nog verder de mogelijkheid krijgt om keuzes te maken in prioritering in het onderhoud.

In het opstellen van de visie, de beheerplannen en in de uitvoering moeten we rekening blijven houden met de volgende ontwikkelingen die van invloed zijn op ons werk in de openbare ruimte.

1. De invloed van klimaatverandering op het beheer van de openbare ruimte
Het veranderende klimaat is van invloed op onze kapitaalgoederen door de piekbuien en langere perioden van
droogte en hitte. We moeten onze inrichting en het beheer van de openbare ruimte hierop nog verder afstemmen zodanig dat deze effecten beperkt blijven. Om ons aan te passen aan het klimaat en een omslag in onze denkwijze te bewerkstelligen zijn we in 2022 actief geweest met het opzetten van acties richting onze inwoners en bedrijven. Door middel van projecten als; steenbreek openbare ruimte, geveltuinen, subsidieregeling groene daken en klimaatadaptieve bedrijventerreinen richten we samen met onze inwoners en bedrijven de leefomgeving klimaatadaptiever in. Daarnaast zetten we als gemeente actief in op een klimaatadaptieve inrichting bij (her)ontwikkelingen en reconstructies. Aanvullend hierop is in 2022 een eerste concept opgezet om klimaatadaptatie voor (her)ontwikkelingen en reconstructies in beleid te verankeren.
Om te komen tot een waterrobuuste omgeving is er een hemelwaterstructuurplan opgesteld. Dit geeft een totaalbeeld voor het verwerken van hemelwater in het stedelijk gebied waardoor in de toekomst doelmatiger kan worden afgekoppeld. Het concept hiervan is in 2022 afgerond. Klimaatadaptie zal ook een belangrijk thema zijn in de op te stellen Visie Openbare Ruimte in 2023.

2. Biodiversiteit staat onder druk
Natuur en biodiversiteit worden steeds belangrijker in onze samenleving, maar staan sterk onder druk. In de maatschappij is het besef doorgedrongen dat gevolgen van achteruitgang van biodiversiteit enorme impact hebben op de leefomgeving die we nu kennen. Niet voor niets is 'De natuur als basis en de Veluwe centraal' één van de vijf strategische keuzen uit de Omgevingsvisie.
Als gemeente zijn we actief om biodiversiteit te behouden en te versterken. In onze buitengebieden richten we ons op herstel van ecosystemen en duurzaam beheer voor de toekomst. In het stedelijk gebied blijven we inzetten op het versterken van ecologisch groen en het betrekken van kinderen bij dit onderwerp. Om sturing te kunnen geven aan het uitbreiden van het areaal ecologisch groen is in 2022 een natuurkansenkaart opgesteld. Op deze kaart, die we in 2023 en verder gaan gebruiken, staan locaties aangegeven die ingezet kunnen worden om het areaal ecologisch groen uit te breiden. We koppelen de inzet voor biodiversiteit zoveel mogelijk aan bestaand beleid en programma’s, zowel intern als extern. Door de inzet voor biodiversiteit gaan we daar zichtbaar naar handelen. Zie ook Robuuste natuurversterking in programma 5.

3. Druk op het gebruik van de ondergrond
In 2022 is de druk op de ondergrondse infrastructuur nog verder toegenomen (overbelasting stroomnet; toename glasvezelaanbieders; warmtenetten; enz.). In het afgelopen jaar zijn veel van de ambities omtrent ondergrondse infrastructuur in beleid en (uitvoerings)plannen opgenomen. Daarmee is dit regulier werk geworden wat goed in de lijn is belegd.

4. Corona en oorlog Oekraïne
Corona heeft geleid tot vertraging van uitvoering van werken door onvoldoende beschikbaarheid van personeel en/of materialen. Daarnaast zijn kosten gestegen door schaarste aan materialen en arbeidsmarktproblematiek.
Door de oorlog in Oekraïne zijn de kosten verder gestegen en materialen schaarser geworden. De stijgende gasprijs zien we ook in materiaalprijzen terug.

5. Leefbare dorpen en wijken
Wij willen dat Ede leefbaar (schoon, heel, veilig en prettig) is voor iedereen. Hier werken we wijkgericht aan vanuit verschillende invalshoeken: sociaal, fysiek en veiligheid. We kijken goed naar de vitaliteit versus de kwetsbaarheid van gebieden en we investeren het meest daar waar dit het hardst nodig is. De ervaringen die we buiten opdoen zetten we in om het wijkgericht beleid binnen de gemeente verder te ontwikkelen.

De sociale cohesie en de leefbaarheid in de Edese dorpen en wijken zijn onder druk komen te staan. Met name door de lockdown die eind 2021 is ingesteld en waarvan sommige maatregelen tot maart 2022 doorliepen. Maar ook de maatschappelijke onrust die ontstaat vanuit bepaalde onzekerheden als stijgende gasprijzen, stikstofproblematiek, etc. zorgt ervoor dat mensen meer op zichzelf komen te staan en met andere ogen naar de overheid kijken. Hier moeten we rekening mee houden in onze participatie- en communicatietrajecten.