Wat willen we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan?

Subdoel	Een sterkere sociale basis met meer/gerichtere activiteiten en inwoners die zich inzetten in de buurt zodat:
	Het welzijn van onze inwoners gelijk blijft of verbetert.
	Er minder aanspraak is op formele ondersteuning en zorg.
	Inwoners langer actief zijn en ondersteuning zoeken bij elkaar; zoveel mogelijk inwoners zijn zelf- en samenredzaam.
Prestaties	Wij voeren het actieprogramma ‘versterken sociale basis en preventie’ uit:
	We subsidiëren welzijnswerk, bewonersinitiatieven en vrijwilligersorganisaties. *
	We zorgen voor afstemming tussen de inzet van de sociale basis, de vraag van inwoners en de doelstellingen van de gebiedsagenda.
	We faciliteren de samenwerking binnen de sociale basis onder andere door in de subsidie- en inkoopafspraken samenwerking als vereiste op te nemen en door de samenwerking te regisseren. In 2022 zetten we met name in op het verbreden van het netwerk dat inmiddels is ontstaan
	Wij stimuleren laagdrempelige activiteiten voor alle inwoners.
	Wij zorgen ervoor dat er vroegtijdig ondersteuning is voor ouderen.
	We stimuleren dat inwoners elkaar meer ontmoeten in de buurt-, wijk- en dorpshuizen, door de vrijwillige bestuurder te ondersteunen naar de ontwikkeling van BWD-huizen naar 'huiskamers van de buurt'. **

* In 2022 startten we met de "beweging naar de voorkant"; een structurele investering in preventie, vertaald naar in totaal zo’n 50 initiatieven, geclusterd naar vijf thema’s. Verschillende van deze initiatieven dragen bij een sterkere sociale basis en hebben wij zodoende gesubsidieerd in 2022.
** In 2022 stelden we de visie op de BWD-huizen in onze gemeente vast. Deze visie is dit jaar direct vertaald naar een implementatieplan om BWD-huizen te ondersteunen.

Subdoel	Er zijn meer mantelzorgers en minder mantelzorgers zijn overbelast.
Prestaties	We voeren de actielijn mantelzorg (actieprogramma sociale basis en preventie) uit; dit bevat onder andere:
	Het waarderen en ondersteunen van mantelzorgers en *
	Het stimuleren van samenwerking tussen formele en informele zorg. *

* Maatschappelijke partners ontwikkelden gezamenlijk de mantelzorgwaaier door. Daarnaast gaven zij voorlichting aan professionals over het ondersteunen van (jonge) mantelzorgers. Om de stem van de mantelzorger te horen richtten wij een klankbordgroep mantelzorgers op.

Subdoel	Het stabiliseren van de leefbaarheid in delen van Veldhuizen (Horsten en Burgen) en Ede-zuid (Hoogbouw-Zuid, de Uitvindersbuurt en de Elskamp).
Prestaties	Het in gang zetten van extra acties en interventies uit het ‘Ontwikkelperspectief delen Veldhuizen en Ede-Zuid’.

Subdoel	Problemen met betrekking tot opvoeden en opgroeien worden voorkomen en/of verminderd.
	Het CJG is het vanzelfsprekende adres voor alle ouders, kinderen en jongeren bij opgroei- en opvoedingsvragen.
	Vraag en aanbod op het gebied van preventieve jeugdhulp sluiten goed op elkaar aan.
Prestaties	Wij voeren het 'uitvoeringsplan jeugdbeleidsplan', onderdeel preventie uit: ondersteuning is zo vroeg mogelijk, het CJG is zichtbaar en bekend en er is een passend preventief aanbod.
	We maken afspraken met partners over het meten van de resultaten van het uitvoeringsplan, onderdeel preventie. Wanneer nodig sturen we bij.
	We zorgen voor afstemming tussen de inzet vanuit preventieve jeugdhulp, de vraag van inwoners en de doelstellingen vanuit de gebiedsagenda.
	Wij subsidiëren partners en hebben inkoopopdrachten met partners om preventieve ondersteuning te realiseren en jeugdactiviteiten uit te voeren, zodat:
	- Er voldoende en passend aanbod is.
	- Jongeren en ouders ondersteund worden, om problemen met betrekking tot opvoeden en opgroeien te voorkomen/verminderen.
	- Jongeren een positieve tijdsbesteding hebben.
	We faciliteren en stimuleren samenwerking: in de subsidie- en inkoopafspraken nemen we samenwerking als vereiste op.

Subdoel	Statushouders krijgen van de gemeente een duaal inburgeringstraject aangeboden zodat zij sneller inburgeren en integreren in de Edese samenleving én financiële zelfstandigheid bereiken via (regulier) werk.
Prestaties	Wij voeren de taken uit die in de nieuwe Wet inburgering (nWI) aan gemeenten zijn opgelegd:
	Samen met Werkkracht en onderwijsaanbieders ontwikkelen wij duale trajecten: inburgering gecombineerd met participatieve activiteiten (waar mogelijk: werk).
	Samen met onder andere Werkkracht en Vluchtelingenwerk Oost-Nederland werken we de brede intake en PIP (persoonlijk Plan Inburgering en Participatie) verder uit zodat elke inburgeraar een passende inburgeringsroute aangeboden krijgt.
	Statushouders die in de tweede helft van 2021 instromen worden zoveel mogelijk geholpen als ware de nieuwe wet al van kracht.
	We bieden (extra) ondersteuning en maatwerk aan statushouders die onder de oude wetgeving inburgeren en die minder dan een jaar inburgeringstermijn over hebben. Voor hen kopen we bijvoorbeeld extra taallessen in.
	De wijze waarop we de nieuwe wet uitvoeren wordt afgestemd binnen de arbeidsmarktregio. Op die manier kunnen we van elkaar leren, scheppen we randvoorwaarden die gezamenlijke inkoop (bijv.) mogelijk maken en zo hoge kwaliteit diensten in te kunnen kopen die ten goede komen aan de inburgeraars.
	Met de gemeenten in de arbeidsmarktregio volgen we een inkooptraject ten behoeve van de onderwijsroutes inburgering. *
	Op basis van ervaringen in de praktijk ontwikkelen we waar nodig beleidsregels.

* Eind 2021 hebben de twee grote taalaanbieders voor statushouders aangegeven te stoppen met het aanbieden van de taallessen. Voor 2022 werd een groot deel van de leerroutes voor de mensen die onder de nieuwe Wet inburgering 2021 vallen, gegund aan een nieuwe taalaanbieder. Met hen is afgesproken dat zij inburgeraars onder de oude wet zoveel mogelijk een taalaanbod konden doen waarmee zij in staan waren hun traject af te ronden. Mede doordat er een tekort is aan voldoende gekwalificeerde taaldocenten bij de taalaanbieder hebben we inburgeraars ook moeten doorverwijzen naar andere taalaanbieders.

Subdoel	Meer volwassenen beschikken over taal-, reken- en digitale vaardigheden:
	Het bereik onder de NT1 doelgroep (i.c. autochtone inwoners) én
	Het aantal deelnemers aan NT1- trajecten, neemt in de periode 2022-2025 toe. *
Prestaties	We trainen medewerkers om laaggeletterdheid beter te herkennen.
	We ontwikkelen inzicht in het werkelijke aandeel laaggeletterden onder de verschillende klantgroepen die zich voor dienstverlening melden bij de gemeente, Taalhuis, bibliotheek en andere vindplaatsen.
	We maken inwoners bewuster van de gevolgen van laaggeletterdheid. In onze communicatie-uitingen gebruiken we praktijkvoorbeelden om onze boodschap toe te lichten. **
	Wij kiezen een structurele vorm van screening zodat wij uiterlijk in 2024 een instrument hebben (zoals bijvoorbeeld Taalmeter) dat standaard onderdeel is in het aanvraagproces van een uitkering, een schulddienstverleningstraject, aanvraag Wmo-voorziening, enz.
	We wisselen kennis en ervaringen over datgene wat goed aanslaat bij de NT1-doelgroep uit in de regionale, ambtelijke overleggen rond volwasseneneducatie. Zo willen we voortdurend aan de kwaliteit van dienstverlening aan laaggeletterden blijven werken.

* In 2022 zijn er zoveel mogelijk trajecten voor volwassenen gestart. Onder invloed van het tekort aan NT2-docenten NL-taal, is er ook een wachtlijst ontstaan. Aanbieders werken aan het verkleinen van deze wachtlijsten.
In het laatste kwartaal zijn er door de regio extra activiteiten ingezet die ertoe moet leiden dat de NT1-ers beter gevonden worden.
** We zijn er in 2022, mede als gevolg druk op de capaciteit, nog niet in geslaagd om dit tot stand te brengen.
In 2023 gaan we hier daarom mee op verschillende manieren aan de slag, via inclusie, via de gemeentelijke communicatie, etc.

Subdoel	Meer (kwetsbare) inwoners doen mee aan de samenleving in al haar facetten, wonen zo lang mogelijk zelfstandig en ervaren daarbij minder fysieke en mentale drempels.
Prestaties	Het ‘bevorderen van een inclusieve samenleving’ is één van de toetsingselementen binnen ons subsidiebeleid.
	Wij voeren het inclusiebeleid uit:
	- De voortdurende verbetering van de toegankelijkheid van openbare ruimte, publieke gebouwen en dienstverlening zijn een blijvend aandachtspunt. *
	- Wij stimuleren ondernemers, maatschappelijke organisaties en derden om bij te dragen aan een inclusieve samenleving waarin niemand wordt uitgesloten en mensen elkaar met respect voor elkaars identiteit en achtergrond elkaar ontmoeten en samenwerken/samenleven.
	- Wij steunen initiatieven die uiteenlopende groepen binnen de samenleving met elkaar in contact brengen. **
	- Als Regenbooggemeente werken wij aan de zichtbaarheid, de sociale acceptatie en de sociale en fysieke veiligheid van mensen met een lhbti-achtergrond. ***

* In samenwerking met de Koplopers Inclusie is in 2022 veel aandacht geweest voor de toegankelijkheid van de openbare ruimte. Dit landt in toenemende mate bij de betrokken beleidsafdelingen.
** In 2022 is een nieuwe subsidieregeling “diversiteit en Inclusie’ van start gegaan. Doel van deze regeling is de groepen in de samenleving zelf te stimuleren werk te maken van diversiteit en inclusie. Dit heeft geleid tot diverse mooie initiatieven.
*** 2022 was het eerste volle jaar van Ede als Regenbooggemeente. Een groep actieve burgers verenigd in Pride Ede heeft in september met steun van de gemeente de eerste Edese Pride georganiseerd. Daarnaast werd het bankje rondom een van de platanen op de hoek van de Grotestraat en de Molenstraat aangepast tot een regenboogbank. Met dat symbool werd aandacht gevraagd voor de emancipatie van de LHBTQI+-gemeenschap. De landelijke financiering voor de Regenbooggemeente vanuit het ministerie van OCW is tot slot verlengd.