Balans en toelichting

Eigen vermogen

Gedetailleerde informatie is weergegeven in het overzicht van reserves (bijlage 5.4.1; stand exclusief resultaatbestemming) en in de programmaverantwoording (hoofdstuk 2).

Algemene reserves
De beginboekwaarde van de algemene reserves is door resultaatbestemming vanuit de jaarrekening 2021 vermeerderd met € 9,2 miljoen. Lopende het boekjaar 2022 is de boekwaarde verder toegenomen met € 14,6 miljoen, waarvan € 0,3 miljoen door rentetoevoeging, tot een waarde van € 76,5 miljoen per 31 december 2022. De vermeerderingen met een bedrag van € 22,8 miljoen hebben betrekking op de begrote toevoegingen, terwijl de verminderingen ad € 8,2 miljoen betrekking hebben op de begrote inzet van de reserves voor dekking van de exploitatie.
In de diverse programmabladen wordt nader ingegaan op de stortingen in de reserves ten laste van en/of de onttrekkingen aan de reserves ten gunste van het betreffende programma.

Overige bestemmingsreserves
De resultaatbestemming vanuit de jaarrekening 2021 vermeerdert de beginboekwaarde met € 1,0 miljoen. In 2022 zijn de bestemmingsreserves toegenomen met € 48,5 miljoen (waarvan € 0,8 miljoen rente) en verminderd met € 62,5 miljoen (waarvan € 2,3 miljoen als dekking voor kapitaallasten activa).
De grootste vermeerderingen en verminderingen van de overige bestemmingsreserves zijn hieronder weergegeven. Voor een nadere en verdere detaillering van de vermeerderingen en verminderingen wordt verwezen naar bijlage 5.4.1 Overzicht van reserves.

De grootste vermeerderingen van de overige bestemmingsreserves zijn:

• Reserve project Spoorzone Ede-Wageningen   € 18,5 miljoen
• Reserve project Parklaan Ede   € 7,0 miljoen
• Reserve bedrijfsmiddelen personeel   € 4,6 miljoen
• Reserve BTW-compensatiefonds   € 2,9 miljoen
• Reserve Arbeidsmarkt Regio Foodvalley   € 2,6 miljoen
• Reserve Opvang beschermd wonen   € 2,3 miljoen
• Reserve bedrijfsmiddelen huisvesting   € 1,8 miljoen

De grootste verminderingen van de overige bestemmingsreserves betreffen:

• Reserve project Spoorzone Ede-Wageningen   € 31,7 miljoen
• Reserve project Parklaan Ede   € 7,0 miljoen
• Reserve steun en herstel corona   € 3,8 miljoen
• Reserve bedrijfsmiddelen personeel   € 3,9 miljoen
• Reserve BTW-compensatiefonds   € 2,4 miljoen
• Reserve Arbeidsmarkt Regio Foodvalley   € 1,8 miljoen

Om te voldoen aan de uitgangspunten vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn drie reserves per eind 2022 omgezet. De reserve Begraven (R416) is omgezet naar een (egalisatie) voorziening begraven (V163). Voor de reserves Parklaan (R471) en Spoorzone (R470) zijn de ontvangen bedragen van derden waar nog verplichtingen uit volgen omgezet naar de post vooruit ontvangen op de balans.

Wijzigingen bestemmingsreserves
Om te voldoen aan de uitgangspunten vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn drie reserves per eind 2022 omgezet. De reserve Begraven (R416) is omgezet naar een (egalisatie) voorziening begraven (V163). Voor de reserves Parklaan (R471) en Spoorzone (R470) zijn de ontvangen bedragen van derden waar nog verplichtingen uit volgen omgezet naar de post vooruit ontvangen op de balans.

Gerealiseerd resultaat
Het verschil tussen de baten en de lasten van de producten c.q. de programma’s is het gerealiseerde resultaat. Het resultaat wordt gespecificeerd en nader toegelicht in hoofdstuk 3 Financiën.
 
Voorzieningen

Gedurende 2022 zijn de voorzieningen per saldo afgenomen met € 2,9 miljoen (totaal vermeerderingen € 8,5 miljoen minus totaal verminderingen € 11,4 miljoen) tot een waarde van € 43,4 miljoen per 31 december 2022. De vermeerderingen hebben voornamelijk betrekking op de in de exploitatiebegroting opgenomen dotaties met uitzondering van de voorziening verlofsparen. De voorziening verlofsparen is inherent aan de nieuwe cao waarbij medewerkers vanaf 1 januari 2022 bovenwettelijke vakantie-uren kunnen sparen. Verder is de inflatierente van € 0,6 miljoen bijgeboekt op de voorziening rioolaanleg en –beheer. De verminderingen hebben voornamelijk betrekking op bijdragen in de investeringen voor het product rioolaanleg en –beheer (€ 7,6 miljoen, zie ook programma 7) en op het groot onderhoud van de gemeentelijke Vastgoedportefeuille (€ 2,7 miljoen, zie ook programma 8). In bijlage 5.4.3 is gedetailleerde informatie van de voorzieningen weergegeven.

Onderstaand worden de grootste vermeerderingen en/of verminderingen per categorie voorziening vermeld:

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s:

• Voorziening wethouderspensioenen en uitkeringen: vermindering € 0,8 miljoen.
• Voorziening verlofsparen: vermeerdering € 1,0 miljoen.

Voorzieningen ter egalisering van de kosten:

• Voorziening onderhoud gemeentelijke vastgoedportefeuille: vermeerdering € 1,5 miljoen (jaarlijkse dotatie) en vermindering € 2,7 miljoen (diverse panden onderhoud).
• Voorziening begraven: vermeerdering € 0,7 miljoen (overboeking saldo reserve begraven).

Voorzieningen voor de bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen:

• Voorziening vervangingsinvesteringen riolering: vermeerdering € 4,6 miljoen (jaarlijkse dotatie inclusief rente) en vermindering € 7,6 miljoen (bijdrage investeringen).
•  Voorziening afval: vermeerdering € 0,5 miljoen (resultaat product afval).

 
Vaste schulden met een looptijd ≥ 1 jaar

Onderhandse leningen van binnenlandse banken
Voor één onderhandse lening bij de BNG Bank NV is gebruik gemaakt van de optie tot vervroegde aflossing. Naast deze extra aflossing ad € 0,4 miljoen is er voor een bedrag van € 8,0 miljoen voldaan aan reguliere aflossingen. Hiermee komt het totale aflossingbedrag uit op € 8,4 miljoen.
De onderhandse leningen van binnenlandse banken zijn op een gedetailleerd niveau weergegeven in bijlage 6.3 van deze jaarrekening. De rentelast voor deze leningen bedraagt € 3,6 miljoen.

Door derden belegde gelden
Het saldo per 31 december 2022 wordt gevormd door de ontvangen gelden van derden voor het fonds (verleende) spaarhypotheken.

Waarborgsommen
Waarborgsommen worden (voornamelijk) door Grondzaken ingehouden op de aankopen en dienen als garantie voor de oplevering van de desbetreffende aankopen. In het verslagjaar heeft de afdeling Grondzaken waarborgsommen gefactureerd aan bedrijven inzake de koop- en ontwikkelingsovereenkomst Wekerom Oost, toekomstige verkoop van gronden op het kazerneterrein in Ede en de verkoop van bouwterreinen locatie Smachtenburg in Harskamp.  Aan particulieren zijn waarborsommen gefactureerd voor de toekomstige verkoop van bouwterreinen locatie Sysselt in Ede.