Grondbeleid

De eerder geschetste ontwikkelingen laten zien dat het risicoprofiel van de grondexploitaties is toegenomen. We onderscheiden hierbij twee soorten risico's: conjuncturele risico’s en projectgebonden risico’s. Dit wil zeggen dat we ons niet alleen richten op de risico’s die zich op projectniveau voordoen, maar ook risico’s zien die veel algemener zijn en alles te maken hebben met de conjunctuur. Deze worden in de grotere grondexploitaties ook daadwerkelijk toegerekend aan het project, waarmee we invulling geven aan een aanbeveling uit het rekenkamer onderzoek ‘Grondig bekeken’ van begin 2022. Hiermee beogen we een integraler inzicht te bieden in het risicoprofiel van de projecten. We richten ons in het risicomanagement zowel op positieve risico’s (kansen) als negatieve risico’s. Voor de beheersing betekent dit dat gestuurd wordt op het vermijden van de negatieve risico’s en het verzilveren van de positieve risico’s.

Positieve en negatieve plannen
Bij het analyseren van de risico’s wordt een onderscheid gemaakt tussen plannen met een verwacht positief resultaat en plannen met een verwacht negatief resultaat. Bij plannen met een verwacht negatief resultaat moet als een risico zich voordoet, en daardoor het resultaat van het plan slechter wordt, de Voorziening Negatieve Plannen worden aangevuld tot de hoogte van dit tekort. Hierbij wordt een beroep gedaan op de algemene reserve. In dit geval is het hebben van voldoende weerstandscapaciteit van groot belang.
Bij plannen met een verwacht positief resultaat wordt, als een risico zich voordoet, de verwachting van het toekomstige planresultaat naar beneden bijgesteld. Er behoeft geen tekort te worden gedekt, maar het resultaat van het project neemt af (wat indirect gevolgen kan hebben voor bijv. de tussentijdse winstneming). De reservering van middelen in het gemeentelijke weerstandsvermogen voor mogelijke tegenvallers in positieve plannen is daarom niet nodig. Bij de berekening van het benodigde gemeentelijke weerstandsvermogen wordt daarom alleen ingezoomd op de (positieve en negatieve) risico's in de negatieve plannen.

Ontwikkeling risicoprofiel en simulatie
Het MPG 2023 bevat een actuele risicoanalyse van de plannen en de portefeuille. De ontwikkeling van het risicoprofiel is in onderstaande tabel weergegeven.

Op basis van de actuele risicoanalyses is er in het MPG 2023 sprake van € 22,4 miljoen nadelige risico’s en € 5,8 miljoen positieve risico’s (kansen), per saldo 16,6 miljoen. Ten opzichte van het MPG 2022 blijkt een toename van de risico’s en een afname van de kansen. Het risicoprofiel is toegenomen vanwege nieuwe en toegenomen risico’s met betrekking tot onder andere stikstof (vertraging bestemmingsplan proces) en dalende grondprijzen. Het risicoprofiel neemt per saldo met € 4 miljoen toe ten opzichte van een jaar eerder (MPG 2022). Dit is een toename van 32%, waardoor meer weerstandscapaciteit benodigd is om deze risico’s af te dekken.

Via een Monte Carlo-simulatie, waarbij gewerkt is met een zekerheidspercentage van 90%, is berekend dat een bedrag van € 11,8 miljoen benodigd is om de risico’s op de grondexploitaties te kunnen afdekken.
Een nadere onderbouwing van de risico’s op de grondexploitaties is opgenomen in het MPG 2023 en bijbehorende vertrouwelijke Risicoanalyse Grondexploitaties 2023. Voor een verdere duiding van het weerstandsvermogen en de berekeningssystematiek wordt verwezen naar de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.